Kimsenin Yapamadığını Başardı Tüm Dünya Elektrikli Traktörün Seri Üretimini Bekliyor

önder yol, önder yol kimdir, önder yol biyografi, önder yol cv, önder yol elektrikli traktör
(00:00) Normal bir insan olmadığımı kabul ediyorum. Bazı konularda onlarca kere sabah tekrar açıp 'ya devam edelim' dediğim olur. Her defasında duvara çarpıp yere düşüp kalkıp duvara kafa atıp tekrar yoluma devam ettim. Kimse elektrikli traktörün yapılabileceğine inanmıyordu. Zaten dünyada yok öyle bir şey. Miyadını tamamlamış bir traktör teslim ettiler. 21 iş günü içerisinde biz onu elektrikli hale getirdik. İmkansız diye bir şey yoktur. En büyük iyilik nedir biliyor musun? Yapamayacağın derlerse ben onu yapmaya çalışmak için canımı veririm gene

(00:40) Yaparım. Önder Yol, 1963 Adana doğumluyum. Benim babam Çukurova Çukobirlik'te en altından girip devlet bursuyla büyümüş, üst kademe yöneticisi olarak geçti. Ben ilkokulu Adana'da bitirdim. Aynı zamanda yüzmede ve hentbolda milli takımda yarıştım. İlkokulda eskiden dilekçe yazmayı öğretirlerdi. İlkokul 2'de benim makine mühendisi olarak iş başvuru dilekçem var. Ben makine mühendisi olmayı çok eski zamanda kafama koymuş bir insanım. Lise 2'de, normalde lise 3 müfredatında okumanız lazım, Tarsus Amerikan Lisesi'ni TÜBİTAK kimya yarışmasında ben lise 2'de

(01:12) İken takım kaptanı olarak temsil ettim. Türkiye'de derece kazandım. İnsanlar tuvalette magazin okur, bizim zamanımızda Tommiks, Teksas okur. Ben organik kimya ansiklopedisi okurum. Normal bir insan olmadığımı kabul ediyorum bazı konularda. Benim hayalim her zaman dünyada kimsenin yapmadığı şeyleri yapmaktı. Yeni tip baraj dizayn etmek, enerji dizayn etmek, gece kullanılmayan suyu elektriğe çevirip tekrar yukarıya basıp onu tekrar kullanmak... Bu tür şeylerle tabii çok zaman harcadım. Boğaziçi Makine'yi kazandım. Boğaziçi Makine benim zamanımda 35 kişi

(01:43) Alıyordu. Çok ciddi dereceler yapmadan oraya giremezsiniz. Zaten oradan mezun olduktan sonra da Çukurova Dış Ticaret'te 5 senelik bir profesyonel çalışmam oldu. 1990'da da kendi şirketimizi kurduk: Promex Dış Ticaret A.Ş. İlk sene yaklaşık 270-280 milyon dolarlık ciro yaptık. 2003-2006 yılları arasında, o zamanlar elektrikli araç diye bir şey yok. Doğru dürüst bir tek Tesla'nın dönüşüm yapmış olduğu Lotus'a uyguladığı bir sistem vardı. Büyük bir ihtimalle onların sertifikaları yok. Şimdi dünyada bir sürü bilgisayar şirketi var ama bir

(02:14) Tane Apple, bir tane Microsoft var. Biz elektrikli araçların Apple ve Microsoft'u yaptık ve ilk elektrikli araçların yazılım sistemlerini dizayn ettik. İçten yanmalı araçları elektrikliye çevirdik. Biz ilk araçlarımızı yaptık. 60 km menzili, 20 saatte şarj ediyordu ve ilk araçlarımız yokuş çıkamıyordu. Yokuş çıkarken enerjisi bitiyordu. Bunun için düz alanlarda yapmaya başladık. Burada aslına bakarsanız bizim yaptığımızı tekrar dönüp baktığımda, nasıl yaptık? Cahil cesareti başka bir şey değil yani. Böyle bir şeye kalkışmak çok büyük cesaret.

(02:44) İster onlarca kere sabah tekrar açıp 'ya devam edelim' dediğim oldu. Her defasında duvara çarpıp yere düşüp kalkıp duvara kafa atıp tekrar yoluma devam ettim. İngiliz Amerikalıların 'Grit' dediği inatçılık, sabır... Zaten ne yaparsanız yapın, sabretmedikçe gelemezsiniz. Mutlaka sabretmeniz lazım. 2006'dan sonra, 2011'e kadar Ann Arbor, Michigan'a taşıdık. Çünkü Ann Arbor, Michigan otomotivin Silicon Vadisi'dir. 2011 yılında biz 450 km giden, 45 dakikada şarj eden sistemleri yaptık. Yani hala virgülü değiştirmeden hiçbir şeyini

(03:19) Değiştirmeden kullanabiliyoruz. Onları devamlı geliştiriyoruz. Yüzlerce aracı piyasaya sürdük. Çok duygusal bir şey yaşadım bundan yaklaşık bir 5-6 sene önce. O zaman küçük oğlum Kanada'da okuyordu. Türkiye'ye geldi ve direksiyon başında uyudu. 172 km/saatle 4 tonluk bir direğe çarparak devirdi ve frene bile basmamış. Ve yürüyerek çıktı içinden. Aynı kazayı en lüks arabayla yapmış olsaydı o gece biz cenaze programı yapıyorduk. Çok duygusal bir andı benim için. O zaman annemle konuştum. Annem dedi ki bana, 'Oğlum sen hayatın boyunca

(03:54) Çalıştın ve oğlunun hayatını kurtarmak için elektrikli araba yaptın.' dedi. Hala duygulu anlardır benim için. 2018'de, o zaman cumhurbaşkanı teknolojik olarak başdanışman olan Davut Kavranoğlu beni aradı. Benden dedi ki, 'Ya Önder Bey, bana elektrikli traktör yapabilir misiniz?' dedi. 'Yaparız, tabii ki' dedim. Yani elektrikli traktör değil, tank isteyin tank yapalım isterseniz. Yeteri kadar imkan verirseniz biz binaları yürütelim. Çünkü biz core teknolojiye sahibiz ve bunu yapmaya karar verdik. Orada TAGEM aracılığıyla eski, artık

(04:34) Miyadını tamamlamış bir traktör teslim ettiler. 21 iş günü içerisinde biz onu elektrikli hale getirdik. 21 iş günü içerisinde, tabii teknolojik olarak bugün yaptıklarımızla karşılaştırdığınızda o bisiklet gibi kalacak bir alet ama çok iyi zamanında yapılan güzel bir projeydi. Tamamen devlet desteğiyle yapılmış bir traktördür. O güne kadar kimse elektrikli traktörün yapılabileceğine inanmıyordu. Zaten dünyada yok öyle bir şey. Tabii piyasaya çıkınca bu konuyla ilgili Türkiye'deki en önemli kuruluş Ziraat Bankası'nın Genel Müdürü Hüseyin Aydın

(05:05) Traktörü görmek istiyorum dedi. Kendisi aracımıza bindi. Orada güzel bir şey de söyledi: 'Türkiye'nin cari açığını kapatabilecek elimizdeki güzel proje' görüşlerini dile getirdi. Ondan sonra traktörü gördükten sonra, 'Sen şunu yapacaksın, sen şunu yapacaksın, sen şunu yapacaksın' yanındaki arkadaşlara direktif verdi. 15 gün içerisinde biz şirketi kurduk ve elektrikli traktör yapmak için yola çıktık. 170 yıllık tarihinde Ziraat Bankası ilk defa bir şahısla ortaklık kurdu. %50'si Ziraat Bankası Yatırım Ortaklığı'na ait, %50'si Önder Yol'a ait.

(05:38) Olaraktan Ziraat Bankası'nın Z'si, Önder Yol'un Y'si, Ziraat Yol Elektrikli Traktör A.Ş.'yi kurduk. Bu bizim kendi üretimimiz. Bir şanzıman var, şanzımandan sonra da bir tane motor var. Bu motordan krankından bir aks çıkıyor ve sadece tekerlekleri döndürüyoruz. Ve biz her şeyi değiştiriyoruz. Kendi şasimizi biz kendimiz dizayn ediyoruz. Dolayısıyla ön aksla arka t'yi birbirine kendi ürettiğimiz şasi ile bağlıyoruz. Bir motor yerine biz bir tane motor koyup 500 beygirlik bir motoru 180 beygirde sınırlıyoruz ve sadece kuyruk milini

(06:11) Çeviriyor. Bir motorda 500 beygirlik motoru koyup sadece tekerlekleri döndürüyor onuda 160 beygirde sınırlıyoruz. İleride arkadaki mekanikler izin vermesi halinde bunların hepsini açıp normal 1000-1500 beygirlik bir iş makinasınada sahip olabiliyoruz. Burada bir motorumuz daha var. Bütün aksesuarlar, pompalar ve hidroliklerde bununla çalışıyor. Mesela, siz normal bir yolda eskiden güçsüz, daha düşük güçlü bir otomobil kullandığınızda yokuş yukarı çıkarken klima (air conditioner) düğmesine bastığınızda güç düşer. Bizde öyle bir derdimiz yok. Bizde hepsi

(06:40) Ayrı ayrı çalışıyor, ayrı ayrı güçlerle çalışıyor. 2023 Ocak ayından itibaren traktörler satışa hazır vaziyettedir. Şu anda sayılı miktarda üretime geçmiş vaziyetteyiz. Ziraat Bankasında Bürokratik şeyler tamamlanması halinde önümüzdeki aylar içerisinde seri üretime geçiş onayını alır almaz seri üretim için başlayacağız. Dünyada tip onay belgesi almış tek elektrikli traktör fabrikasıyız. Yani bütün testlerden geçtik. Avrupa Birliği'nin bütün testlerinden geçtikten sonra bizim evraklarımız bütün Avrupa Birliği ülkelerini dolaştı. 550 sayfalık

(07:19) Bütün test raporlarıyla beraber 'EU Type-Approval' yani Avrupa tip onay belgesi. Avrupa tip onay belgesini kabul eden bütün ülkelerde ki dünya ülkelerin %95'inden fazladır bu, plakalandırıp traktör satma hakkına sahibiz. Şu anda Amerika, Kanada, Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri, tabi Dubai olaraktan Pakistan, Azerbaycan, Özbekistan, Rusya gibi ülkelerden taleplerimiz var. Traktörlerin en büyük özelliği aslında biz her traktöre aynı zamanda arkasına 380 volt trifaze çıkış veriyoruz. Sizin jeneratörünüz, enerji deponuz olarak kullanılıyor. Şimdi bunu

(07:58) Bir sürü ülkede tekerlekli enerji depolu olarak tedarik etmek istiyorlar. Bir sürü ülkede fabrikalarda, sesi, kokusu, gürültüsü, herhangi bir şekilde egzozu olmayan bir araç olduğu için fabrikalarda çekişte enerji depolama olarak kullanmada, villaların enerji depolaması olarak kullanılmasıda devamlı isteniyor. Arkanızda gördüğünüz araç yaklaşık 2 sene önce ürettiğimiz 001 nolu aracımız. Biz bu araçları üretirken ilk başta 53 kw/saat diye üretmek istedik. Sonra 79 kw/saat daha iyi olur dedik. 95 kw/saatte fiksledik. 130 kw/saatte (08:34) Ürettik. Şu anda 170 kw/saatteyiz. Gördüğünüz araç üstündeki şarj aleti ile beraber yaklaşık 2,5 saatte doldurabilir ama dışarıda bir şarj aleti koyduğunuz takdirde de 45 dakikada şarj edebilecek kapasiteye sahip. Bunları bizim amacımız yaklaşık 1-1,5 sene içerisinde 15 dakikalık şarj süresini indirebilmek. Ama bunlar farklı, her şey farklı araçlar. Bizim bu aslında traktör de değil, isterseniz 'dataraktör' diyebilirsiniz, isterseniz e-raktör diyebilirsiniz, bir tarım makinesi bu. Bu arkasına gelirseniz aslında bir çiftçinin ihtiyacı olan her

(09:04) Şey bu traktörde mevcut. Biz her traktörün arkasına iki tane 380 volt trifaze çıkış veriyoruz, bununla da sizin aynı zamanda diğer başka tarım dışında veya tarım içinde yaptığınız bütün aletleri de elektrikle çalıştırabilecek güce sahipsiniz. Şimdi mesela bu traktörde kuyruk mili var, kuyruk milinin tek bir amacı var, o da arkada çalışacak olan aksesuarlara güç transfer etmek. Şu anki konvansiyonel aletlerde her şey gücünü arkada kuyruk milinden alıyor. Ama biz zaten burada güç verdiğimiz için yüzde 3, yüzde 5 randımanla çalışan kuyruk mili

(09:36) Yerine yüzde 97 randımanla çalışan elektrik verdiğiniz zaman bütün yan sanayi aksesuarların sistemleri değişecek ve dünyada da bir tür traktöre sahip tek ülke Türkiye olduğu için de bu yan sanayinin hepsinin Türkiye'de yerleşmesini umut ediyoruz. Bizim yavaş yavaş planlarımız da sadece traktör değil, traktörle beraber enerji depolamalarımızı da verip yakıt maliyetini devletten alacağımız rakamlarla 8'de 1'e, 10'da 1'e, 30'da 1'e değil, eksiye götürmek. Nasıl yani bu, biz aynı zamanda dünyada enerji depolayabilen çok

(10:11) Az şirketten biriyiz ve bu enerji depolamalarla yavaş yavaş pilot seçeceğimiz bölgelerin köy meydanına ya da yerin dibine gömmek üzere konteynerlar içerisinde 1 Megawatt, 2 Megawatt saatlik güneşten ve rüzgardan ve bedavaya dolacak. Sabah uyuşukluk kahvesini içerken bizim köylümüz çiftçimiz gelecek, koyacak kahvenin önünde kablolu veya kablosuz, indüktif olaraktan 15 dakikada şarj edecek, kahvesini içerek gidecek, bütün gün kullanacak. Gelecek akşam gene yorgunluk kahvesine gene şarj edecek, eve gidecek, fişe takacak, evin de elektriğini

(10:42) Traktörden verecek. Bunun oturması ile beraber çok ciddi bir devrim yaşanacağına inanıyorum ben. Mesela açıldığı günden beri İstanbul Havaalanında yakıt tedariğinin %97'sini çok uzağa park edip gidip orada depo, onları saymıyorum ama, 97 bizim elektrikli dispanserlerimiz tarafından yapılıyor şu anda 5 senedir kullanılıyor. Dünyada en yüksek filoya sahip elektrikli araç dispanserine sahip bizim kamyonlarımız çalışıyor. Bir senedir de Brüksel Havaalanında çalışıyor. Bizim araçları kullandığınız zaman kapatıyorsunuz kontağı, bizim aracımız

(11:16) Enerji depolama haline geçiyor, elektrikle beraber veriyorsunuz. Bizdeki rakamlarla. Şu an İstanbul Havaalanında 53 Türk Lirasına 40 uçağın yakıtını verebiliyorsunuz, bunu dizelle yaptığınız zaman karşılaştıramazsınız bile. Dünyada istediğiniz kadar bilgi sahibi olun, dünyadaki en büyük sermaye şanstır. İster şans deyin, ister kısmet deyin, ne derseniz deyin, şansınız olmadan hiçbir şey olmaz. İstediğiniz kadar şansınız olsun. Eğer onu alabilecek bir bilgi birikimine sahip değilseniz hiçbir işe yaramaz. İmkansız diye bir şey yoktur, zor

(11:47) Vardır, zoru başarmakta ancak o işe kafa koyanlar, gönül koyanların şeyidir. Ya, bana en büyük iyilik nedir biliyor musun, yapamayacağın derlerse, ben onu yapmaya çalışmak için canımı veririm, gene yaparım.